تبلیغات چیست؟
تبلیغ در لغت به معنی ترویج، پخش و انتشار است. هر کاری می‌کنید و هر محصولی دارید، لازم است برای اینکه افرادی را راضی به استفاده از خدمات خود کنید، از تبلیغات استفاده کنید. یعنی پیام خود را منتشر کنید، تا به گوش کسی که باید، برسد. همین لغت کوچک، این روزها دنیای بزرگی برای خود ساخته است و تنوعی را که این روزها در امر تبلیغات داریم، کمتر زمانی شاهد بوده‌ایم.
درست است که تبلیغات در ابتدا مختص مذاهب بوده‌اند، اما حالا روزانه هزینهٔ زیادی در دنیای تبلیغات تجاری (advertising) صرف می‌شود و هر برندی تلاشش را می‌کند که در رقابت سخت این روزها قهرمان شود. تبلیغات به روش‌های مختلفی انجام می‌شود و در واقع در هر محیطی که مخاطبی دارد، باید انتظار تبلیغات را داشته باشیم. از تبلیغات آفلاین مانند بیلبوردهای سطح شهر تا تبلیغات آنلاین مانند وب‌سایت‌ها، ایمیل یا تبلیغات پیامکی که برای انجام آن باید حتما از سامانه پیامکی استفاده کنید.
تاریخچه شروع تبلیغات
عده‌ای بر این باورند که از زمانی که پاپیروس در مصر ابداع شد، تبلیغات هم پا به عرصه‌ٔ زندگی انسان گذاشت. عده‌ای دیگر اما شروع آن را همزمان با اتفاقی که در سال ۱۴۵۰ میلادی افتاد می‌دانند. در این سال گوتنبرگ آلمانی اولین دستگاه چاپ را اختراع کرد و این باعث شد چاپ و انتشار در حجم زیاد ممکن شود. این تغییر، ظهور تبلیغات چاپی را در پی داشت.
نقطه‌ی عطف بعدی در این عرصه، پیدایش مجلات بود. در سال ۱۷۳۱ اولین مجلۀ غیر‌تخصصی در لندن به چاپ رسید. پس از مجله، پیدایش پوستر (۱۸۳۹) و بیلبوردها (دهه‌ٔ ۱۸۳۰) اتفاقات تأثیرگذاری را در حوزۀ مارکتینگ رقم زدند. همهٔ این نشریات، امکانی برای به نمایش گذاشتن محصولات بودند. پس از اختراع اولین خودرو (Ford Model T) و استقبال زیاد مردم از آن، دولت آمریکا پروژه‌ای را برای احداث بزرگراه‌های بین شهری آغاز کرد. این بزرگراه‌ها به معدن طلای صاحبان شرکت‌های بیلبورد تبدیل شد. بیلبوردهایی که یکی پس از دیگری ساخته می‌شدند تا هم درآمدزایی صورت بگیرد و هم جاده برای راننده خسته‌کننده نشود.
با ورود به قرن بیستم روند تغییرات در حوزۀ بازاریابی بسیار سریع‌تر شد و بازاریابی مدرن شکل گرفت. با همه‌گیر شدن رادیو در دهه‌ی ۱۹۲۰ برای اولین بار تبلیغات رادیویی از ایستگاه‌های آن پخش شدند. در سال ۱۹۳۳ در آمریکا بیش از ۵۵/۲٪ از خانه‌ها رادیو داشتند؛ این آمار در سال ۱۹۲۰ صفر درصد بود! پس از رادیو، نوبت به تلویزیون رسید. اولین تبلیغ تلویزیونی در سال ۱۹۴۱ روی آنتن رفت.
البته که نمی‌توان کل تاریخ تبلیغات را به همین میزان محدود کرد. اما با توجه به اینکه شما از پیدایش اینترنت خبر دارید و می‌دانید که آن‌ها به دنیای وب‌سایت‌ها و حتی اپلیکیشن‌ها هم راه پیدا کرده‌اند، سخن را کوتاه می‌کنیم و به سراغ یک سوال اساسی می‌رویم:
تفاوت تبلیغات با بازاریابی چیست؟
اگر بخواهیم خیلی علمی صحبت کنیم می‌توانیم با یکی از معتبرترین تعاریف بازاریابی در دنیا شروع کنیم:
بازاریابی مجموعه‌ای از فعالیت‌ها، نهادها و فرآیندهایی است که به خلق، ارتباط، تحویل و تبادل پیشنهادها مربوط می‌شوند. تبادل‌هایی که برای مشتریان، کارفرما، شرکا و در مقیاس بزرگ‌تر، جامعه، ارزشمند هستند.
این تعریف را انجمن بازاریابی آمریکا در سال ۲۰۰۷ ارائه داده است. به نظر شما با توجه به این تعریف، تفاوت بازاریابی و تبلیغات چیست؟
بازاریابی (marketing) یک مبحث بسیار گسترده است. برای پیاده‌سازی این شاخه از علم، ابزارهای زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها تبلیغات است.
اگر باز هم به تعریف بازاریابی نگاهی بیندازیم می‌توانیم بگوییم تبلیغات در واقع یکی از آن مجموعه فعالیت‌‌هایی هستند که انجمن بازاریابی به آن اشاره کرده است. شاید برایتان سوال شود پس به جز تبلیغ، چه فعالیت‌های دیگری برای به ثمر رساندن بازاریابی وجود دارد؟ برای مثال می‌توانیم به بازاریابی از طریق تولید محتوای آموزشی، گیمیفیکیشن، بازاریابی از طریق شبکه‌های اجتماعی و سئو اشاره کنیم.
اهمیت استفاده از تبلیغات در بازاریابی
درست است که تبلیغ فقط بخشی از بازاریابی را پوشش می‌دهد اما نمی‌توان از اهمیت این بخش صرف‌نظر کرد. آن‌ها نقش مهمی را در بازاریابی ایفا می‌کنند. درباره‌ٔ مزایای انواع تبلیغات در بازاریابی می‌توان یک مقاله‌ٔ جداگانه نوشت، اما ما به مهم‌ترین این مزایا اشاره می‌کنیم:
- از مهم‌ترین بخش‌های مارکتینگ هستند: به این مورد پیش‌تر هم اشاره کردیم. بازاریابی بدون تبلیغات مثل این است که تلاش کنید بدون خیار، ماست و خیار درست کنید. تبلیغات به قسمت‌های دیگر بازاریابی کمک می‌کنند به چشم مخاطب بیایند.
- به شما این امکان را می‌دهند که مخاطب خود را انتخاب کنید: هنوز هم بیلبوردها و تبلیغات تلویزیون طرفداران خودشان را دارند؛ اما خوشبختانه تکنولوژی در صنعت تبلیغات به قدری پیشرفت کرده است که بتوانید مخاطب خود را دقیق‌تر مشخص کنید.
- کمک می‌کنند مشتری‌های خود را بازگردانید: اینکه مشتری یک بار از شما خرید کند و دیگر به سراغ شما نیاید یک امر بدیهی در دنیای کسب‌وکار است. این روزها که ما با تنوع اجناس و محصولات مواجه هستیم، چنین اتفاقاتی طبیعی است. انواع تبلیغات در کسب‌وکار به شما کمک می‌کنند جایگاه خود را در ذهن مشتری‌هایتان حفظ کنید.
- روی فروش شما تاثیر می‌گذارند: با تبلیغ کردن شما می‌توانید محصول یا خدمات جدید خود را به دیگران معرفی کنید، شهرت برند خود را افزایش دهید و قصه‌ٔ برندتان را بسازید. همهٔ این اتفاقات در کنار یکدیگر فروش شما را افزایش می‌دهند.
- در مخاطب نیاز ایجاد می‌کند: آیا به آخرین ورژن آیفون نیاز مبرم دارید و زندگی‌تان بدون آن پیش نمی‌رود؟ آیا اگر طعم نوشابه‌ی کوکاکولا را نچشید، زندگی‌تان به آخر می‌رسد؟ قطعا اینطور نیست؛ اما این کسب‌وکارها به خوبی بلدند در شما نیاز ایجاد کنند و شما را به جایی برسانند که بابتشان پول پرداخت کنید و در نهایت از تصمیم خود راضی باشید. شما با تبلیغات می‌توانید در مخاطبتان نیاز ایجاد کنید.
انواع تبلیغات در بازاریابی
پیش‌تر، انواع تبلیغات تجاری به صورت نوشته‌هایی در روزنامه‌ها یا عکس‌هایی بر دیوار منتشر می‌شدند؛ اما امروزه آن‌ها را به صورت‌های مختلفی در اطرافمان می‌بینیم. اگر بخواهیم انواع تبلیغات در کسب و کار را به دو دسته‌ٔ بزرگ تقسیم‌بندی کنیم، به دو گروه «آفلاین» و «آنلاین» می‌رسیم که هر کدام را به تفصیل توضیح می‌دهیم.
تبلیغات آفلاین
به آن دسته‌ای گفته می‌شود که با ابزارهای بدون اینترنت انجام می‌شوند. دقت کنید که این تبلیغات فقط عنصر اینترنت را ندارند و ممکن است به صورت دیجیتال باشند؛ یعنی می‌توان از لوازم برقی برای نمایش یا ارسال آن‌ها استفاده کرد. در ادامه به چند نمونه و مثال در زمینه‌ٔ آفلاین می‌پردازیم.
۱. تبلیغات بیلبوردی
بیلبوردها را در اتوبان‌ها و خیابان‌های شهرها به وفور می‌بینید. شاید بهترین تصویری که همه‌ی شما از این نوع تبلیغ داشته باشید، عکسی از خیابان معروف نیویورک باشد که تعدد بیلبوردها در آن، اجازه‌ی تمرکز روی یک مورد خاص را به شما نمی‌دهد.
۲. تبلیغات رادیویی
اگر شما هم مثل چند ماهِ پیشِ نویسنده‌ی این مطلب با خود فکر می‌کنید چه کسی این روزها به رادیو گوش می‌دهد، بد نیست یک روز محض رفع کنجکاوی هم که شده سوار تاکسی‌های شهر شوید. تبلیغاتی که در رادیو پخش می‌شوند عمدتا به صورت ریتمیک هستند تا در یاد مخاطب بمانند. از مشکلاتشان همین است که از پنج حس انسان فقط شنوایی را درگیر می‌کنند. به همین خاطر تاثیرگذاری توسط آن‌ها ممکن است به زمان و تلاش بیشتری نیاز داشته باشد.
۳. تبلیغات تلویزیونی
تبلیغاتی که وسط برنامه‌ی موردعلاقه‌تان در تلویزیون پخش می‌شوند، از همین نوع هستند. مزیت تلویزیون نسبت به رادیو این است که مخاطب محصولات را به چشم می‌بیند و همین می‌تواند باعث ترغیب بیشترش به خرید محصول شود.
۴. تبلیغات پیامکی
تبلیغات پیامکی این روزها رواج زیادی دارند زیرا با توجه به هزینهٔ پایین و گستردگی ارسال، طرفداران زیادی را به خود جلب می‌کنند. همچنین نرخ باز کردن پیامک‌ها بسیار بالاست. همین امر باعث افزایش تقاضای این نوع تبلیغ می‌شود.
۵. تبلیغات چاپ شده در مجلات و روزنامه‌ها
یکی دیگر از روش‌ها که این روزها کمتر به آن پرداخته می‌شود، تبلیغات در مجلات و روزنامه‌هاست. این روش هم از روش‌های آفلاین محسوب می‌شود و طرفداران خود را دارد.
تبلیغات آنلاین
نوعی از آگهی‌های بازرگانی هستند که از طریق وسایل متصل به اینترنت انجام می‌شوند. این تبلیغات کاملا از روش‌های سنتی جدا هستند. در ادامه به معرفی کانال‌های محتلف تبلیغات در فضای مجازی می‌پردازیم:
۱. وب‌سایت‌ها
وقتی به دنبال موضوعی هستید و وارد وب‌سایت‌های مختلف می‌شوید، در گوشه و کنار وب‌سایت‌ها تصاویر و متن‌های زیادی را مشاهده می‌کنید. این تبلیغات با اهداف متفاوتی مانند آگاهی از برند یا فروش به مخاطبان نمایش داده می‌شوند و انواع مختلفی دارند که در ادامه به تعدادی از مهم‌ترینشان می‌پردازیم:
- همسان: اگر معروف‌ترین نوع تبلیغات اینترنتی را «بنری» در نظر بگیریم، می‌توانیم به تبلیغات همسان عنوان کارآمدترین را بدهیم. تبلیغ همسان یا native advertisements به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با قالب سایت هماهنگ شوند. این تبلیغات زمانی به بازار عرضه شدند که افراد از تعداد زیاد آگهی‌ها در گوشه و کنار سایت‌ها به ستوه آمده بودند و دلشان نمی خواست بیشتر از این ذهن و چشمانشان را خرج دیدن این آگهی‌ها کنند. «همسان»ها چون متناسب با قالب وب‌سایت تغییر شکل می‌دهند، باعث می‌شوند کاربران سایت کمتر احساس مزاحمت داشته باشند.
- بنری: بنرهایی که در وب‌سایت به ما چشمک می‌زنند نسل جدید بنرها و بیلبوردهایی هستند که روزانه در سطح شهر می‌بینید. این بنرها به جای خیابان‌های شهر، در صفحات وب‌سایت‌ها نمایش داده می‌شوند و معمولا از آن‌ها برای جلب توجه مخاطب و افزایش آگاهی از برند استفاده می‌شود.
- ریتارگتینگ: این روش تقریبا به عنوان نسل جدید تبلیغات شناخته می‌شوند. ری‌تارگت (retarget) شدن یعنی دوباره مورد هدف قرار گرفتن. نحوه‌ٔ کار کردن آن‌ها به این صورت است که وقتی کاربر از سایت شما یا یکی از محصولاتتان بازدید می‌کند، در وب‌سایت‌های دیگر هم تبلیغات شما را مشاهده می‌کند.
- پوش نوتیفیکیشن: احتمالا با این موضوع برخورد داشته‌اید که وارد یک وب‌سایت شده‌اید و با پیامی مواجه شده باشید که چنین مضمونی داشته باشد:«می‌خواهید از آخرین اخبار مطلع شوید؟» یا «This website wants to show notifications».
اگر شما گزینه‌ٔ «بله» یا «allow» را انتخاب کنید،َ به وب‌سایت X اجازه داده‌اید برای شما پوش نوتیفیکیشن ارسال کند. نمونه‌ٔ پوش نوتیفیکیشن روی صفحه‌ی دسکتاپ را می‌توانید در تصاویر زیر مشاهده کنید.
ویدیویی: گل سرسبد تبلیغات در وب‌سایت‌ها، تبلیغ ویدیویی است؛ به خصوص این روزها که استفاده از ویدیو به شدت طرفدار پیدا کرده و گسترده شده است. نمونه‌ٔ این تبلیغات در فضای مجازی زیاد دیده می‌شود؛ اما از تاثیرگذارترین‌ها می‌توان به این تبلیغ بنز اشاره کرد.
۲. شبکه‌های اجتماعی
استفادهٔ روزافزون مردم از شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، یوتیوب و تلگرام باعث شده است افراد زیادی به فکر نمایش تبلیغات در این پلتفرم‌ها بیفتند.
تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی کارایی خود را برای اهداف متفاوت تبلیغاتی مثل افزایش آگاهی از برند، جذب لید باکیفیت، افزایش دنبال‌کننده یا ممبر و افزایش فروش نشان داده است.
تبلیغات شبکه‌های اجتماعی به ۲ شکل بازدیدی گسترده و تعرفه‌ای انجام می‌شود. در روش بازدیدی، تبلیغ شما به‌صورت همزمان در چندین پیج (به‌انتخاب شما) نمایش داده می‌شود و به‌اندازه‌ای که شما تعیین کرده‌اید، بازدید می‌گیرد.
با کمک تبلیغات بازدیدی می‌توانید فالوور بگیرید، کمپین‌های خود اطلاع‌رسانی کنید، پست‌های خود را وایرال کنید یا آگاهی از برند را افزایش دهید.
در روش تعرفه‌ای، همکاری شما با پیج‌ها بر اساس تعداد بازدید نیست؛ بلکه تعرفهٔ آن‌ها برای تبلیغ، هزینهٔ تبلیغات را مشخص می‌کند. تبلیغات اینفلوئنسری که از اثرگذارترین انواع تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی است، زیرمجموعهٔ تبلیغات تعرفه‌ای قرار می‌گیرد.
برای مثال با تبلیغات در روبیکا، می‌توانید اعضای کانال خود در روبیکا را افزایش دهید و با آموزش و علاقه‌مند کردن اعضا، آن‌ها را به مشتری تبدیل کنید.
تصویر زیر نمونه‌ای از تبلیغ در پیام‌رسان روبیکا است که بالاتر از همهٔ گفت‌وگوها در صفحهٔ پیام‌رسان نمایش داده می‌شود:
۳. اپلیکیشن‌ها
اگر از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنید تقریبا محال است که این تبلیغات را ندیده باشید. بعضی از اپلیکیشن‌ها در ازای نمایش ویدیوهای کوتاه یا آگهی‌های بنری به کاربرانشان اجازه‌ی استفاده از امکانات نسخه‌ٔ پریمیوم را می‌دهند. (نسخه‌ای که باید برای استفاده از آن پول پرداخت کنید) بعضی دیگر از اپلیکیشن‌ها هم (معمولا اپلیکیشن‌های بازی) به عنوان جایزه به شما پیشنهاد می‌دهند یک ویدیوی تبلیغات تماشا کنید و پس از اتمام ویدیو به شما یک فرصت اضافه برای بازی کردن می‌دهند.
۴. موتور جستجو (گوگل ادز)
بسیاری از برندها همین الان در حال رقابت بر سر کسب رتبه‌ٔ اول گوگل در نتایج جستجو روی یک کلمه‌ی کلیدی خاص هستند. برای مثال یک برند تولید کفش می‌خواهد اگر کاربری کلمه‌ی کفش مردانه را سرچ کرد، اسم و سایت این برند را در ابتدای نتایج ببیند. قسمتی از این کار را می‌توان با سئو حل کرد؛ اما شاید نتوان این برند را در مدت زمانی کوتاه به مقصودش رساند. بهترین راه برای چنین کاری استفاده از تبلیغات گوگل است. آن‌ها وب‌سایت شما را در کوتاه‌ترین زمان به رتبه‌ی اول گوگل می‌رسانند.
چگونه در سال ۲۰۲۲ تبلیغات تاثیرگذار داشته باشیم؟
برای اینکه با بقیه متفاوت باشیم، لازم است زودتر از آن‌ها اطلاعات کسب کنیم و زودتر عمل کنیم. انواع تبلیغات از لحاظ محتوا و متن ممکن است ما را در تصمیم‌‌گیری دچار مشکل کند؛ اما نگران نباشید. ما اینجاییم تا این اطلاعات را به شما بدهیم، پس ادامه‌ٔ مقاله را از دست ندهید.
۱. از هوش مصنوعی (AI) در تبلیغات خود استفاده کنید
دنیا هر روز در حال پیشرفت است و هوش مصنوعی از مواردی است که جدیدا زیاد به آن توجه می‌شود. هوش مصنوعی در تبلیغات به شما کمک می‌کند بهتر مخاطبان خود را دسته‌بندی کنید و به اصطلاح سگمنتیشن دقیق‌تری داشته باشید. این کار به شما این امکان را می‌دهد که مخاطبانتان را دقیق‌تر هدف‌گیری کنید و تبلیغات متناسب با نیازشان را به آن‌ها ارائه دهید.
۲. از شخصی‌سازی غافل نشوید
شخصی‌سازی در تبلیغات پیامکی یا ایمیلی می‌تواند راه مناسبی برای افزایش واکنش‌ها به آن تبلیغ باشد. تخفیف‌های شخصی‌سازی شده هم می‌توانند راه خوبی برای افزایش تعداد علاقمندان به برند شما باشند. هر چقدر افراد کمتر حس کنند با یک ربات طرف هستند، حس بهتری خواهند داشت.
۳. میکرو-اینفلوئنسرها را دست کم نگیرید
صحبت از اینفلوئنسر مارکتینگ چند وقتی است که شنیده می‌شود؛ اما اکثر بیزینس‌ها به دنبال اینفلوئنسرهای بزرگ برای تبلیغاتشان هستند. درست است که نقش این اینفلوئنسرها پررنگ است؛ اما نباید باعث شود ما میکرو اینفوئنسرها را دست کم بگیریم. میکرو‌اینفلوئنسرها می‌توانند به ما کمک کنند تایید اجتماعی به دست آوریم. آن‌ها می‌توانند مدافعان خوبی برای برند ما باشند و مردم را با استوری‌‌ها و پست‌هایی که در آن از احساسات واقعی‌شان می‌گویند، تحت تاثیر قرار دهند.
۴. تبلیغات ویدیویی، همیشه ترند‌های بازاریابی دیجیتال!
از اولین باری که تبلیغات ویدیویی پا به عرصه‌ی بازاریابی گذاشته‌اند تا به امروز اسم آن از دهان هیچ‌کس نیفتاده است. تاثیر ویدیو بر مخاطبان و کاربران وب می‌تواند بسیار زیاد باشد. ویدیوها قابلیت وایرال شدن دارند و می‌توانند حسابی اسم شما را بر سر زبان‌ها بیندازند. ۷۰ درصد مصرف‌کنندگان می‌گویند ویدیوی برندها را با دوستانشان به اشتراک گذاشته‌اند. چرا کسی باید این فرصت را از دست بدهد؟
۵. تبلیغات موبایلی
تبلیغات موبایلی امسال هم جزء ترندها هستند. با توجه به اینکه مردم هر روزه بیش از پیش به موبایل‌هایشان وابسته می‌شوند، تعجبی ندارد که این گزینه را در لیست تبلیغات موثر ببینیم.
سخن آخر
تمامی کسب و کارهای آفلاین و آنلاین برای حذف نشدن از بازار ناچار هستند از انواع تبلیغات کمک بگیرند. البته اینکه چه نوع تبلیغی را استفاده کنید و چه استراتژی‌هایی را در نظر داشته باشید، بستگی به تحلیل‌های خودتان دارد. اگر سوالی درباره تبلیغات دارید، در کامنت‌ها پاسخگوی شما هستیم.