کنیبالیزیشن یا همنوع خواری

کنیبالیزیشن یکی از مفاهیم چالش برانگیز در سئو است. بسیاری بر این باورند که نمایش دو صفحه در نتایج جستجو برای یک کلمه کلیدی، ایراد محسوب می شود و باید آن را بر طرف کرد. یا صفحات هم موضوع می توانند با هم رقابت کنند و منجر به افت رتبه سایت شوند. آیا این باورها صحیح است ؟ کنیبالیزیشن چیست و چه تاثیری بر سایت ما دارد ؟‌ برای کسب اطلاعات صحیح در این زمینه، ادامه این مطلب را از دست ندهید.

کنیبالیزیشن  چیست ؟‌

کنیبالیزیشن بعنوان یک تئوری توسط رند فیشکین (rand fishkin) مدیر سابق تیم Moz مطرح شد.

رند فیشکین بیان کرد:‌
“هم نوع خواری کلمات کلیدی زمانی شروع می شود که در معماری یک وب سایت، هدف گذاری یک کلمه یا عبارت واحد بر روی صفحات متعدد سایت انجام شود.”
به معنای ساده تر تئوری کنیبالیزیشن بیان می کند که اگر  سایت ما در یک کلمه کلیدی خاص در نتایج گوگل، رتبه داشته باشد و اگر صفحه دیگری از سایتمان با همان کلمه کلیدی رتبه دیگری بگیرد، گوگل اعتبار موجود را بین دو صفحه پخش می کند و صفحه جدید، رتبه صفحه قبلی را اصطلاحا می خورد.
بعنوان مثال اگر کاربری با جستجوی “دستگاه تصفیه هوا” هم صفحه “دسته بندی محصولات تصفیه هوا” برایش نمایش داده شود هم صفحه “راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا”، تصمیمی که به اشتباه برای این حالت گرفته می شود این است که بهتر است محتوای صفحه راهنمای خرید به صفحه دسته بندی محصولات اضافه و خود صفحه به صفحه ی دسته بندی محصول ریدایرکت شود؛ در این صورت تنها یک صفحه دسته بندی محصولات خواهیم داشت که گوگل همان را به کاربر نمایش می دهد.
همین فرضیه اشتباه در باور عموم سئوکارها جا افتاده است.

اما در واقع از نظر گوگل کنیبالیزیشن یا هم نوع خواری به این مفهوم اصلا وجود ندارد. 

مفهوم کنیبالیزیشن از نگاه گوگل

به گفته جان مولر، تحلیل گر ارشد گوگل، اصلا مفهومی با نام کنیبالیزیشن وجود ندارد.

در یکی ازپرسش و پاسخ هایی که با حضور جان مولر برگزار شده بود، یکی از کارشناسان ارشد سئو از جان مولر میپرسد :

در سایت دو صفحه وجود دارند که هر دو یک کلمه کلیدی را هدف قرار داده اند اما هدف از ایجاد این صفحات متفاوت است. یکی در مورد ویژگی های کلمه مورد نظر (برای مثال ویژگی های یک محصول) است و دیگری در مورد آن کلمه کلیدی اطلاعاتی می دهد (برای مثال راهنمای خرید محصول). آیا این مورد از نظر گوگل مشکل و ایراد به نظر میرسد ؟

جان مولر  پاسخ داد. :‌

شما میتوانید هر کلمه کلیدی که می خواهید هدف قرار دهید. اما نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که اگر شما در سایت محتواهایی دارد که برای یک کلمه کلیدی با یک نیت کاربری دارای رتبه هستند شما در واقع دارید ارزش و اعتبار صفحات خود را کاهش میدهید و باعث ایجاد رقابت بین صفحات سایت خود می شوید.
اما اگر شما دو صفحه دارید که هر دو یک کلمه کلیدی را هدف قرار داده اند اما برای نیت های مختلف کاربر بهینه شده اند از نظر من این کار منطقی است. زیرا ممکن است کاربران با اضافه یا کم کردن کلمه ای به کلمه کلیدی اصلی نیت های متقاوتی از جست و جو داشته باشند و به دنبال صفحات متفاوتی باشند.

تاثیر کنیبالیزیشن در سئو چیست ؟‌

تا اینجا متوجه شدیم که گوگل برای هر کلمه کلیدی که سرچ می شود نیت کاربر را در نظر می گیرد و  الگورتیم رنک برین بر اساس هدف کاربر صفحاتی که با نیت او همخوانی دارند را نمایش می دهد.  پس برای نتیجه گیری بهتر در نتایج گوگل و بهبود وضعیت سئو و رتبه سایت بهتر است به جای اینکه صفحات را بر اساس کلمه کلیدی بهینه سازی کنیم نیت کاربر در سرچ کلمات را مد نظر قرار دهیم.

برخی کوئری ها توسط کاربران مختلف با اهداف متفاوت سرچ می شوند. اگر یک سایت در صفحات مختلف خود پاسخ نیازهای متفاوت کاربران را در آن موضوع خاص داده باشد، در چنین شرایطی گوگل به تشخیص خود، می تواند صفحات مختلف آن سایت را به صورت پیوسته در نتایج جستجوی آن کلمه کلیدی، نمایش دهد. اکثرا این حالت برای 2 صفحه دیده شده در حالی که ممکن است برای بیش از 2 صفحه هم اتفاق بیفتد.

بعنوان مثال با جستجوی ” page speed in screaming frog” در گوگل، از 10 نتیجه صفحه اول، 4 نتیجه مربوط به 4 صفحه متفاوت از سایت screaming frog است.
در این شرایط اصطلاحا دابل ریزالت (double result) اتفاق افتاده است. دابل ریزالت حالتی است که در آن گوگل تشخیص داده یک سایت در دو یا چند صفحه متفاوت محتوایی دارد که در پاسخ به نیازهای مختلف کاربرانی است که یک کلمه کلیدی را جستجو می کنند.

در اینجا لینک اول محتوایی آموزشی در دسته “آموزش سئو  ” در بلاگ است. لینک دوم محتوایی در دسته آموزش های اصلی سایت، لینک سوم محتوایی در قسمت سئو سایت است. لینک چهارم محتوای متفاوت تری نسبت به بقیه لینک ها است و نحوه تغییر page speed در تنظیمات نرم افزار را بیان میکند .

دلیل این اتفاق این است که از نظر گوگل این سایت چند محتوای مناسب برای پاسخ به نیازهای مختلف کاربران دارد؛ بنابراین، این صفحات را در نتایج نمایش می دهد. در نتیجه هم حق انتخاب به کاربر داده می شود که روی صفحه مورد نیاز خود کلیک کند، هم سایت مورد نظر با ارائه محتوای مناسب در پاسخ به نیت های متفاوت کاربران، فرصت دریافت کلیک بیشتر از سمت آن ها را پیدا کند.

در نظر داشته باشید وجود صفحاتی که هم موضوع باشند اما در پاسخ به نیازهای متنوع کاربران باشند به معنای یکسان یا مشابه بودن محتوای آن ها نیست. برای آن که این مفهوم با موضوع “محتوای تکراری” اشتباه گرفته نشود، توضیح مختصری هم در این باره خواهیم داد.

مفهوم محتوای تکراری

در یک تعریف ساده، محتوای تکراری به این معناست که محتوای وب سایت شما، منحصر به فرد نیست. به محتوایی یکسانی که در دو صفحه مختلف با دو URL متفاوت ظاهر می‌شوند، محتوای تکراری یا Duplicate Content می‌گویند. ممکن است محتوایی باشد که در بخش دیگری از وب سایت خودتان از آن استفاده کرده اید، ممکن است محتوایی باشد که شما از وب سایت دیگری گرفته و در سایت خود منتشر کرده اید و یا برعکس، سایت دیگری محتوای سایت شما را منتشر کرده است! محتوای تکراری مشمول پنالتی گوگل نمی‌شود، اما از آنجا که موتورهای جستجو در نشان دادن نتایج دچار سردرگمی شده و نمی‌دانند هنگام جستجوی کلیدواژه، کدام صفحه را باید نمایش دهند باعث افت رتبه سایت خواهد شد.

موارد زیر علل عمده تولید محتوای تکراری است:

• اگر چندین نشانی متفاوت برای یک سایت وجود داشته باشد محتوای تکراری پدید می‌آید. معمولاً صاحبان کسب و کار برای اینکه کسی دامین آن‌ها را صاحب نشود چندین دامنه خریداری می‌کنند. مثلاً دامنه‌های .ir یا .com و .org
• محتوای یکسان با پارامترهای مختلف URL لینک است. مثلاً محصولات یک فروشگاه آنلاین توسط پارامترهای مختلف تقسیم‌بندی شود ولی در نهایت همه آن‌ها نتیجه‌ای یکسان را نمایش دهد.
• محتوای یک سایت با www و بدون آن در جستجوی گوگل قابل دسترس باشد.
• یک وب‌سایت هم‌زمان با HTTP و HTTPS در دسترس باشد.
• پیج صفحه اصلی با «index.html» و بدون آن در یو آر آل قابل دسترسی باشد.
• Session ID های موجود در یو آر آل که برای ردیابی رفتار کاربر استفاده می‌شوند.
• تغییر دامین و استفاده از محتوای دامین قبلی در دامین جدید
• ورژن های مختلف زبان برای یک وب‌سایت واحد
• ورژن سازگار با موبایل و تبلت یک وب‌سایت با محتوایی یکسان

چه زمانی محتوای تکراری مخرب است؟

یکی از ساده ترین راه های تشخیص این که آیا محتوای تکراری به سایت شما صدمه میزند یا خیر، این است که از خود بپرسید چرا این محتوا را کپی می کنید؟ اگر دلیل شما نیاز های شخصی است و نفعی برای بازدیدکنندگان سایت ندارد ( به عنوان مثال نیاز به دیده شدن بیشتر ، نیاز به بالابردن سایت در موتورهای جستجو و یا دستکاری نتایج جستجو)، نباید این کار را انجام دهید.

گوگل در مقاله خود درباره “محتوای تکراری” به طور مشخص می گوید:

“وجود محتوای تکراری در یک سایت، زمینه ای برای اقدام علیه آن سایت نیست مگر اینکه تشخیص داده شود هدف از این تکرار، فریب و دستکاری نتایج موتور جستجو است”

اگر گوگل احساس کند که شما تلاش می کنید نتایج جستجو را دستکاری کنید، علیه سایت شما اقدام می کند و تا حذف کامل وب سایت شما از نتایج جستجو پیش می رود. این عمل اغلب به نام ” لیست سیاه ” شناخته می شود و می تواند تمام اقداماتی را که جهت بهینه سازی موتورهای جستجو در سایت انجام داده اید، خنثی کند. محتوای تکراری اساسا به عنوان اسپم (هرزنامه ) در نظر گرفته می شود و این اسپم ها دلیلی برای حذف وب سایت شما هستند . حتی اگر قصدی برای دستکاری نتایج جستجو  نداشته باشید، باز هم محتوای تکراری می تواند مضر باشد و باعث کاهش کارآیی وب سایت شما شود. ارائه دهندگان موتورهای جستجو  می خواهند به کاربران خود دسته بندی های متنوعی از نتایج را ارائه دهند، نه ده یا صد صفحه با محتوای دقیقا یکسان! برای مقابله با این مسئله، بسیاری از موتورهای جستجو چیزی شبیه به متن زیر در نتایج جستجو می نویسند:
“به منظور نشان دادن نتایج مناسب، نتایجی که بسیار شبیه هم هستند حذف شده اند”
این نتایج اضافی به صورت یک پیوند فرعی نشان داده می شوند که تعداد کمی از کاربران، روی آن کلیک می کنند. این مسئله به این معنا است که  محتوای شما از بینندگان پنهان می شود و امتیازی که امیدوار بودید با این روش به دست آورید، از بین می رود. اگر یک مقاله بنویسد و آن را در یک وب سایت قرار دهید و سپس ماه بعد تصمیم بگیرید که آن را در یک سایت دیگر قرار دهید، سایت دوم ممکن است در جستجو به عنوان نتیجه فرعی نشان داده شود. در یک توضیح دقیق تر، این مجازات نیست بلکه تنها قدردانی گوگل از سایتی است که برای اولین بار یک مقاله یا محتوا را منتشر می کند، گوگل این سایت را به عنوان مالک محتوا در نظر می گیرد. اگر کسی جستجویی انجام می دهد، تمایل یا نیازی ندارد که یک مطلب را دوبار بخواند. فرستادن او به سایت اصلی کافی است و به این صورت سایت های دیگر، پنهان می شوند!

چه زمانی استفاده از محتوای تکراری مجاز است؟

البته باید توجه داشت که همیشه هم محتوای تکراری ممنوع نیست و گاهی استفاده از آن اجتناب‌ناپذیر است. در این راستا توجه شما را به مثال‌های زیر جلب می‌کنم:

نسخه های مختلف یک سایت

شایع ترین نوع محتوای تکراری ناشی از پیوند های اضافی (لینک ها) در یک وب سایت است. به عنوان مثال سه لینک زیر دقیقا به یک صفحه مشخص از یک سایت درباره موضوع طراحی سایت اشاره دارند.

http://baranbusinessagency.ir

خانه

http://baranbusinessagency.ir/default.aspx

موتورجستجو می تواند هر سه آدرس را به صورت جداگانه فهرست کند و در نتیجه سه صفحه با محتوای تکراری در فهرست خود داشته باشد، اما از دیدگاه موتور جستجو این یک صفحه با سه راه دسترسی است! بنابراین اغلب موتورهای جستجو این نوع تکرار را تصادفی در نظر می گیرند و بهترین آدرس را به عنوان نتیجه جستجو نشان می دهند. شکل دیگر محتوای تکراری هنگامی است که شما طرح زیربنایی و یا یک نسخه خاص از سایت خود ایجاد می کنید. به عنوان مثال از وب سایت اصلی خود، یک نسخه مناسب موبایل طراحی می کنید. این نوع محتوای تکراری، یک هدف مشخص برای بازدید کننده را دنبال می کند درنتیجه هیچ مشکل و مجازاتی در موتورهای جستجو به دنبال نخواهد داشت. این صفحات ممکن است در بخش ” نتایج فرعی ” نمایش داده شوند، اما اگر یک کاربر در جستجوی خود کلمه موبایل را اضافه کند، این صفحات به جای صفحه استاندارد نشان داده خواهد شد. این یکی از دلایلی است که طراحی وب پاسخگو و داشتن یک وب سایت پویا که طیف وسیعی از دستگاه ها و سایزهای مختلف صفحه نمایش را پوشش می دهد، به عنوان بهترین گزینه پذیرفته شده است.

سایت‌ های چندزبانه

اگر بخواهید یک نسخه از سایت خود را به زبان دیگری طراحی کنید و گوگل متوجه شود که این نسخه از وب‌سایت شما برای کشورهای دیگر طراحی شده است به عنوان مثال بر اساس ویژگی hreflang آن را تنظیم کنید، محتوای شما از نظر گوگل تکراری محسوب نمی‌شود، بلکه ترجمه‌ای برای مردم دیگر کشورهاست.

توضیح قوانین

وقتی بخواهید قوانین را در یک محتوا توضیح دهید، نمی‌توانید آن‌ها را تغییر دهید. بنابراین مجبورید قوانین را به همان صورت که هستند بدون تغییر ذکر کنید. قوانین در سایت‌های مختلف با همان جملات و کلمات یکسان بیان می‌شوند و محتوای تکراری ایجاد خواهد شد.

تاثیر محتوای تکراری بر سئو سایت

محتوای منحصر به فرد و جدید برای گوگل از اهمیت ویژه ای برخوردار است و محتوای تکراری و کپی شده، از نظر گوگل بی ارزش و فاقد اهمیت است و نقش موثری در سئو سایت ایفا نمی کند. گوگل، زمانی علیه سایتی که محتوای تکراری تولید کرده است، اقدام می کند که آن سایت با هدف فریبکاری و دست بردن در نتایج جستجو، اقدام به تکرار محتوا کرده باشد. اگر گوگل متوجه شود یک وب سایت قصد فریب او را دارد، آن سایت را در لیست سیاه قرار می دهد و از نتایج جستجو حذف می کند. این کار باعث از بین رفتن تمام اقداماتی که در راستای بهبود سئو سایت انجام شده است، می شود. استفاده از محتوای تکراری موجب سردرگمی موتور جستجوی گوگل و ربات های جستجوگر می شود. به همین دلیل، اعتبار سایت مذکور نزد کاربران اینترنتی کاهش می یابد و رتبه دامنه سایت نیز افت می کند. وجود محتوای تکراری در سایت مخالف با قوانین سئو است و همان طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، باعث افت رتبه سایت می‌شود. داشتن محتوای غیرتکراری و با کیفیت یکی از موارد مهم برای سئو از دید گوگل است.

کدام صفحه باید رتبه بگیرد؟

اگر خزنده‌های گوگل صفحات مختلف با محتوایی همسان ببینند نمی‌دانند که کدام یک از صفحات یکسان را باید به عنوان نتیجه جستجو نشان دهند. نتیجه این خواهد شد که رتبه بین صفحات متعدد تقسیم خواهد شد یا گوگل صفحه‌ای را در نتایج جستجو نمایش می‌دهد که برای استراتژی سئوی شما مخرب باشد (مورد نظر شما نباشد).

امتیاز بک لینک‌ ها بین صفحات مختلف مشابه پخش می‌ شود

قضیه تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود. محتوای تکراری در رابطه با بک لینک‌ها نیز مسئله‌ساز می‌شود. وقتی سایت‌های دیگر بخواهند به محتوای سایت شما بک لینک بدهند، نمی‌دانند کدام URL اصلی است. به این ترتیب به جای اینکه امتیاز بک لینک‌ها همه به یک URL خاص برسد و رتبه آن صفحه را بالا ببرد، بین آدرس‌های مختلف پخش خواهد شد.

چگونه می‌توان مشکل محتوای تکراری را برطرف کرد؟

برای تمام مواردی که در بخش پیشین گفته شد، راه حلی وجود دارد که با کمی دقت می‌توان جلوی بروز محتوای تکراری در سایت را گرفت. در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا خواهید شد. اینکه استفاده از کدام روش بر دیگری برتری دارد باید در موارد خاص تصمیم‌گیری شود.

1- انجام ریدایرکت ۳۰۱ (۳۰۱ redirect) یا ریدایرکت دائم

ریدایرکت 301 پیامی حاوی «محتوای این صفحه برای همیشه منتقل شده است به صفحه …» به موتورهای جستجو ارسال می‌کند و در نتیجه خزنده‌های گوگل و سایر موتورهای جستجو وقتی به صفحه‌ای با ریدایرکت 301 می‌رسند متوجه می‌شوند که به جای این صفحه باید صفحه مقصد را بخزند و آن را ایندکس نمایند.

2- استفاده از تگ “Rel=Canonical”

راه دیگر برای حل مشکل محتوای تکراری، استفاده از تگ “Rel=Canonical” است. این تگی است که برای مراجعه به منبع اصلی محتوای صفحه در سورس کد یک وب‌سایت درج می‌شود. به این ترتیب، شما به موتورهای جستجو مانند Google می‌گویید که کدام URL ترجیح داده شده است و باید در نتایج جستجو ظاهر شود.

3- استفاده از کد noindex, follow

تفاوت مفهوم دابل ریزالت و محتوای تکراری

اگر در یک وب سایت، صفحات مختلف، با آدرس های متفاوت اما با محتوای تکراری داشته باشیم، اصطلاحا با مشکل duplicate content در سایتمان مواجه هستیم. در این شرایط باید طبق استاندارد گوگل از تگ کنونیکال برای مشخص کردن آدرس صفحه اصلی استفاده کنیم. البته لازم به ذکر است که گوگل الزاما این تغییر تگ کنونیکال را ترتیب اثر نمی دهد.
همانطور که از تعریف بالا مشخص است، مفهوم double result و duplicate content با هم متفاوت است. دابل ریزالت مربوط به انتخاب گوگل در نمایش صفحاتی از سایتمان است که با وجود هم موضوع بودن، 2 محتوای متفاوت در پاسخ به 2 نیت متفاوت کاربران را دارد. اما محتوا تکراری در سایت یک مشکل است که باید رفع شود و هیچ 2 آدرس متفاوتی در سایتمان نباید وجود داشته باشد که عینا محتوای مشابه داشته باشد(مگر آنکه وجود صفحه از نظر کاربری ضروری باشد، که در این صورت با تگ کنونیکال ورژن اصلی را باید مشخص کرد).

جمع بندی

• در صورتی که 2 صفحه مختلف از سایت به صورت به هم پیوسته در نتایج گوگل نمایش داده شد، مشکل به حساب نمی آید و نیاز به انجام اقداماتی مانند ریدایرکت یا حذف صفحه دوم نیست.
• محتوای صفحات مختلف سایت نباید برای کلمه کلیدی، هدف گذاری شوند؛ بلکه باید هدف و نیت کاربر در ایجاد صفحات و محتوای آن ها در نظر گرفته شود.
•  با وجود الگورتیم رنک برین، صفحاتی از سایت در نتایج جستجو به کاربر نمایش داده می شود که مرتبط با نیت کاربر است.
•  وجود صفحات با محتوای تکراری در سایت مشکلی با نام duplicate content را به وجود می آورد که باید رفع شود.